Τα Χριστούγεννα της κρίσης: Με λιγότερο χρυσό και περισσότερο Χριστό

του Διαμαντή Καρασούλα

Σε λίγες ημέρες οι Έλληνες θα γιορτάσουμε τα πέμπτα ή τα έκτα Χριστούγεννα εν μέσω οικονομικής κρίσης, μέσα στην γκρίζα ατμόσφαιρα και την ψυχολογική πίεση της οικονομικής ανέχειας στην οποία έχει περιέλθει το μεγαλύτερο κομμάτι του λαού μας, μετά την ανεπίσημη χρεοκοπία της Χώρας. Αναμφισβήτητα το κλίμα των Χριστουγέννων αυτά τα τελευταία χρόνια δεν είναι το ίδιο με το κλίμα των εορτών παλαιότερα. Και είναι λογικό αφού η οικονομική πίεση που δέχονται πλέον τα ελληνικά νοικοκυριά επηρεάζει κάθετα την ψυχολογία του καθενός μας μη επιτρέποντας να μπούμε στην γιορτινή ατμόσφαιρα των ημερών.

Αυτή είναι η μία πλευρά της πραγματικότητας. Η άλλη πλευρά όμως αποτελεί και την βαθύτερη αιτία της οικονομικής μας χρεοκοπίας: Η πνευματική χρεοκοπία. Είναι γεγονός ότι τις τελευταίες δεκαετίες η ξενομανία, ο παρασιτικός καταναλωτισμός και το διογκωμένο σύμπλεγμα κατωτερότητας που μας διαπερνά ως λαό είχαν καταστήσει την εορτή των Χριστουγέννων μια απρόσωπη και ουδέτερη θρησκευτικά και πνευματικά γιορτή, αφορμή για καταναλωτικό ξέσπασμα, διακοπές σε χειμερινά θέρετρα, ταξίδια σε λαμπερές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και κραιπάλες μέχρι σωματικής κατάρρευσης σε «ρεβεγιόν» και νυχτερινά μαγαζιά. Tα περιβόητα «κόκκινα δάνεια» τα οποία πνίγουν σήμερα χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά, είναι τα περισσότερα καταναλωτικά δάνεια του κοντινού παρελθόντος που λάμβαναν οι Έλληνες προκειμένου να κάνουν πλουσιοπάροχες και παραμυθένιες γιορτές ακόμα κι αν δεν τους το επέτρεπε η οικονομική κατάσταση και η κοινωνική τους τάξη.

Η μεγαλομανία και η απληστία ισοπέδωσαν κάθε αξία και παράδοση που αποτελούσε και τον ανεκτίμητο πλούτο της φυλής μας. Τα Χριστούγεννα έγιναν δεύτερες απόκριες. Πολλά φώτα, πολλά μασκαρέματα, πολλά παιχνίδια και τραγούδια, πουθενά ο μεγάλος πρωταγωνιστής: ο Χριστός. Το νόημα και η ουσία της μεγάλης αυτής γιορτής του Χριστιανισμού παραγκωνίσθηκε και απαλείφθηκε στο βωμό της εκκοσμίκευσης και του άκτρατου υλισμού. Το πρόσωπο του Χριστού πέρασε σε δεύτερη μοίρα ίσως και εξαφανίστηκε για να πάρει τη θέση του το «εγώ» του καθενός μας, η ικανοποίηση της προσωπικής μας κενοδοξίας και υπερηφάνειας. Παραγκωνίσθηκε ο Θεός χάριν της προσωπικής μας «θεοποίησης».

Παλαιότερες γενιές από εμάς με λιγότερη ή και μηδενική μόρφωση και πολύ δυσκολότερες συνθήκες ζωής, βίωναν την ουσία και το νόημα της μεγάλης πνευματικής αυτής εορτής μέσα από την πίστη και την παράδοση, την λατρεία του προσώπου του Χριστού και την συμμετοχή στην ζωή της Εκκλησίας. Νοήματα που έμειναν ζωντανά και αναλλοίωτα στις ψυχές των Ελλήνων χωρίς βιβλία και πανεπιστήμια μέσα σε τέσσερις ολόκληρους αιώνες σκλαβιάς στο Ισλάμ. Τότε που τα αγαθά, τα τραγούδια και τα έθιμα των ημερών υπηρετούσαν το γεγονός της ενανθρώπισης του Χριστού και όχι την προσωπική μας ευδαιμονία και αυταρέσκεια.

Αυτή η πνευματική απαλλοτρίωση και ο ηθικός εκτροχιασμός του λαού μας, που δεν περιορίζεται ασφαλώς μόνο στην περίπτωση των Χριστουγέννων, υπήρξε και η βαθύτερη αιτία της οικονομικής μας χρεοκοπίας. Θα πει κάποιος ότι για την χρεοκοπία της Χώρας ευθύνονται πρωτίστως οι πολιτικοί. Ασφαλώς, αλλά αν ο λαός δεν είχε αυτές τις ηθικές προτεραιότητες δεν θα εξέλεγε εν γνώσιν του φαύλους πολιτικούς προκειμένου να του εξυπηρετούν τις παράλογες απαιτήσεις αδιαφορώντας για το κόστος.

Αν η κρίση, όπως λένε οι οικονομολόγοι, αποτελεί ευκαιρία για οικονομικές επενδύσεις τότε αποτελεί πολύ περισσότερο ευκαιρία για πνευματικές επενδύσεις. Μπορεί και πρέπει να γίνει η αφορμή για να ξαναβρούμε την ουσία των πραγμάτων, το πραγματικό νόημα των αυτών των ημερών. Και το νόημα των Χριστουγέννων δεν βρίσκεται στις πολυεθνικές σπηλιές του καταναλωτισμού αλλά στην ταπεινή σπηλιά της Βηθλεέμ, εκεί που συντελέστηκε το μεγαλύτερο μυστήριο των αιώνων, η ενσάρκωση του ίδιου του Θεού. Βρίσκεται μέσα στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, στην παράδοση του λαού μας, στα τραγούδια, τις εικόνες και τους ύμνους της Εκκλησίας μας, στην λατρευτική ζωή και στην εντρύφησή μας στα θεολογικά νοήματα της μεγάλης αυτής εορτής. Στην προσωπική και οικογενειακή βίωση του γεγονότος της γέννησης του Χριστού που από αγάπη και συγκατάβαση για τον άνθρωπο έγινε ο ίδιος άνθρωπος. Ας γίνει λοιπόν η κρίση ευκαιρία να αναπληρώσουμε τον χρυσό με τον Χριστό. Ευλογημένα Χριστούγεννα σε όλους.